nauka (29)Zwiększanie odporności warstwy wierzchniej na zużycie można osiągnąć przez jej utwardzenie oraz umocnienie. Utwardzenie polega na zwiększeniu twardości poprzez zmiany strukturalne i chemiczne osiągnięte na drodze obróbki cieplnej lub cieplno-chemicznej. Takie zabiegi jak na węglanię, azotowanie, cyjanowanie oraz hartowanie powierzchniowe pozwalają wytworzyć warstwę wierzchnią o żądanych właściwościach, dużej odporności na ścieranie i zmęczenie. Umocnienie warstwy wierzchniej polega na zmianie jej struktury przez odkształcenie plastyczne. Na skutek wywarcia nacisków zewnętrznych przez specjalną obróbkę lub też w wyniku procesów tarcia i zażycia, następuje zgniot krystalitów w warstwie wierzchniej oraz pewne wyrównanie chropowatości, zasklepienie mikropęknięć i porów materiału. Prowadzi to do zwiększenia nośności powierzchni. Umocnienie powoduje wzrost twardości oraz korozyjnej i zmęczeniowej odporności warstwy powierzchniowej. Wiele materiałów wykazuje pewnego rodzaju zdolność do samoumocniania swych powierzchni pod wpływem nacisków i temperatury wywiązującej się w miejscach tarcia. Właściwość ta wyjaśnia dlaczego po szybkim ilościowym ubytku materiału z powierzchni trących w okresie docierania następuje okres zmniejszonej intensywności zużycia. Warunkiem jednak powstania takiego samoumocnienia jest prawidłowy sposób docierania elementów.